Satranç oyununun amacı, rakibin şahını mat etmektir. Bir başka deyişle, rakip şahın bulunduğu kareyi tehdit altına almak ve rakibin, tehdit altında olmayan bir başka kareye kaçışının ya da tehdidi engelleyecek başka bir hamlesinin mümkün olmamasıdır.
Oyuna beyaz taş başlar. Oyuncular sırayla, yalnızca bir taşla bir hamle yapabilirler.
Hamle sırası gelen oyuncunun oynama zorunluluğu vardır.
Bir karede en fazla bir taş durabilir.
Bir taş, rakibin bir taşını bir sonraki hamlede vurabilecek konumdaysa; rakibin taşı tehdit altında demektir.
Karşı tarafın şahını tehdit eden oyuncu, karşı tarafı ‘şah’ diyerek uyarır. (Bu kesin bir kural değildir. FIDE kurallarında yer almamaktadır.)
Şah tehdidini dikkate almak zorunludur.
Birbirini tehdit edecekleri için iki şah asla yan yana duramaz. Çünkü şahın tehdit edilmiş bir kareye gitmesi yasaktır.
Her taş, kurallara göre ulaşabileceği bir karedeki rakip taşın bulunduğu kareye yerleşerek, rakip taşı oyun dışı bırakabilir. Bu hamlenin ismi, ‘taş almak’tır. Alınan taş bir daha oyuna dönemez.
Bulunduğu hattın son karesine ulaşan piyon, oyun dışında olsun ya da olmasın piyondan daha değerli ve şahtan daha değersiz bir başka taşla değiştirilebilir.
Bir oyuncunun elinde kalan tek taşı şah ise; şah tehdit altında olmasa da, şahın tehdit altında olmayan yapabileceği bir hamlesi yoksa oyun ‘pat’ olur. Yani berabere biter.
Oyun, oyunculardan herhangi birinin yenilgiyi kabul etmesi veya beraberlik teklif etmesi ve diğerinin bu teklifi kabul etmesi durumlarında sonlandırılabilir.