KOLAY İŞVERENLİK - KAPICI

Apartman işyerlerinin; kapıcı, kaloriferci, temizlikçi, güvenlikçi, bahçıvan gibi çalışanlarını her ay prim belgesi vermelerine gerek kalmadan 5110 – Ek 9 kapsamında kolay bir şekilde SGK’ya bildirmelerini sağlayan kolay işverenlik uygulaması 1 Mart 2019 tarihinde uygulamaya girmişti.

SGK konuyla ilgili yazılım çalışmalarını tamamladı, sistem altyapısını kurdu, kolay işverenlik sitemine dahil olacak apartman işyerlerine yeni ve önemli bir kolaylık getirdi.

Yapılan yenilikle, ilk defa sigortalı çalıştırılmaya başlanılması nedeniyle işyeri tescili yapması gereken ve kolay işverenlik kapsamına dahil olmak isteyen apartman yönetimlerinin internet (e-devlet) üzerinden işyeri tescil başvurularını yaparak (işyeri dosyası açarak) otomatik kolay işverenliğe geçmeleri imkanı getirildi.

E-Devlet SGK sayfasından apartman işyeri tescilinin nasıl yapılacağı, otomatik kolay işverenlik uygulamasına nasıl geçileceği, e-bildirge şifresinin nasıl alınacağı, çalıştırılacak kişinin e-bildirge sisteminden sigorta girişinin nasıl yapılacağı SGK tarafından hazırlanmış olan KOLAY İŞVERENLİK KAPSAMINDA İŞYERİ TESCİLİNİN ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILMASINA İLİŞKİN KULLANMA KLAVUZU’nda resimli olarak anlatılmıştır.

 

Hatırlatma !
1 - İşyeri tescil işleminin yapılacağı sırada İşyeri Bilgileri ekranından bilgiler girilirken, kolay işverenlik kapsamında işyeri tescil edilmek isteniyorsa yani işyeri tescili yapılırken aynı anda kolay işverenlik kapsamına da otomatik olarak geçilmek isteniyorsa “Kolay İşverenlik Kapsamında İşyeri” seçeneğinin “EVET” olarak seçilmesi gerekmektedir.

Eğer söz konusu kısım “HAYIR” olarak seçilirse, işyeri tescilinin gerçekleşmesinden sonra, SGK e-bildirge sisteminden çalıştırılacak kişinin sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi yani sigortalı girişinin yapılması, ardından http://e.sgk.gov.tr/ internet sayfasındaki İşveren Sistemi-Kolay İşverenlik adresinden kolay işverenliğe geçiş işlemlerinin yapılması gerekir. (Bkz.  Kolay İşverenliğe Geçiş Nasıl Yapılır ?)

Burada tekrar uğraşmak zorunda kalmak bir tarafa, eğer kolay işverenlik kapsamına hemen geçilmez, geçiş işlemi sonraki ay veya aylara bırakılırsa kolay işverenlik kapsamına geçiş işlemi yapılana kadar her ay Maliye’ye muhtasar ve prim – hizmet beyannamesi verilmesi gerekir. (Bkz.  Kolay İşverenlikte Muhtasar ve Prim Belgesi Verilmesi Gereken İstisna) 

Dolayısıyla “Kolay İşverenlik Kapsamında İşyeri” seçeneğinin “EVET” olarak seçilmesi halinde kolay işverenlik uygulamasına doğrudan geçilmiş olur, geriye sadece SGK e-bildirge sistemi üzerinden çalıştırılacak kişinin işe giriş bildirgesinin verilmesi işlemi kalır.

2 - Yukarıda açıklandığı şekilde e-Devlet üzerinden işyeri tescili ve kolay işverenliğe geçiş işlemi yapıldıktan sonra, e-Sgk (http://e.sgk.gov.tr/wps/portal/isveren) sayfasından çalıştırılacak kişinin sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gerekir. Ayrıca e-Devlet üzerinden işyeri tescili yapılırken İşyeri Bilgileri ekranında “Sigortalı Çalıştırmaya Başlanacak Tarih” kısmına yazılacak tarih ile SGK işveren sisteminden sigorta girişi yapılacak kişinin çalışmaya başlama tarihinin aynı tarih olması gerekir.

3 - İşyeri tescili, kolay işverenliğe geçiş, çalışacak kişinin sigorta giriş işlemlerinin yapılmasının ardından, sigortalının aylık çalışma gün sayısı ve prime tabi kazancıyla ilgili beyan giriş, teşvik tanımlama işlemlerinin İŞVEREN – İşveren Sistemi – Kolay İşverenlik – Beyan Giriş / Teşvik Tanımlama İşlemleri bölümünden yapılması gerekir.

Son olarak bu işlemler yapıldıktan sonra, artık sistem tarafından her ayın 14’ünde sigortalının bir önceki aya ait çalışmasıyla ilgili olarak ödenmesi gereken prim otomatik tahakkuk ettirilir, geriye sadece ay sonuna kadar bu primin ödenmesi işi kalır. Eğer bu beyan giriş ve teşvik tanımlama işlemleri yapılmazsa, bu durumda da her ay ödenmesi gereken prim sistem tarafından sigorta primine esas kazanç alt sınırı (brüt asgari ücret) esas alınarak 30 gün üzerinden ve teşviksiz olarak tahakkuk ettirilir.

Kolay İşverenliğe Geçiş Nasıl Yapılır ?

Her ay muhtasar ve prim hizmet beyannamesi (prim belgesi) vermek zorunda kalmadan, konut kapıcılarını ek 9 kapsamında SGK’ya bildirme imkanı tanıyan kolay işverenlik uygulamasına geçiş işlemi aşağıda basit bir şekilde açıklanmıştır.

Önce SGK’da İşyeri Dosyası Açılması ve E-Bildirge Şifresi Alınması Gerekir

Daha önce konut kapıcılığı işinden dolayı SGK’da tescil edilmiş yani işyeri dosyası açılmış ve e-bildirge şifresi alınmış işyerleriyle ilgili olarak herhangi bir işlem yapılmasına gerek yok. Ancak SGK’da o apartmanla ilgili olarak daha önce tescil edilmiş (açılmış) herhangi bir işyeri dosyası yoksa o zaman önce SGK’ya işyeri bildirgesi verilerek işyeri dosyası açtırılması ve e-bildirge şifresi alınması gerekir.

İşyeri bildirgesi taahhütlü posta yoluyla gönderilebileceği gibi, bunun için apartmanın bulunduğu yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne / Sosyal Güvenlik Merkezine elden de verilebilir. e-Bildirge (e-Sigorta) başvuru ve şifre işlemleri ise e-Devlet SGK sayfasında Kimlik Doğrulama Hizmetleri / İşveren Uygulamaları / E-Bildirge Başvuru Yetkili Onay kısmından veya https://www.turkiye.gov.tr/sgk-ebildirge-basvuru-yetkili-onay linkine tıklanarak açılacak sayfadan yapılabilir.

Kolay İşverenliğe Geçiş ve Onay İşlemleri

https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi linkine tıklayarak aşağıda resmi yer alan (Resim 1) İşveren Sistemi Kullanıcı Girişi sayfasına ulaşılır. SGK tarafından verilmiş olan e-bildirge kullanıcı adı ve şifresi (e-SGK kullanıcı adı ve şifresi) ile altta sol tarafta görünen 6 haneli güvenlik anahtarı kullanılarak İşveren Sistemine girilir. Bu kullanıcı adı ve şifresi işyeri dosyası açıldıktan sonra işyerinin bağlı olduğu (işyeri dosyasının bulunduğu) SGK Müdürlüğü (sosyal güvenlik il müdürlüğü / sosyal güvenlik merkezi) tarafından verilmektedir.

 

Aşağıdaki resimde göründüğü üzere, solda yer alan menüde 3. sırada bulunan KOLAY İŞVERENLİK başlığına tıklanır. Başlığın altında kolay işverenlik uygulamasıyla ilgili işlemlere ait liste açılır. Listede yer alan Kolay İşverenlik Başvuru/Kayıt İşlemleri başlığına tıklanır ve kolay işverenliğe geçiş işlemi açılacak sayfadan yapılır.

Başvuru (kolay işverenliğe geçiş) işlemi yapıldıktan sonra aşağıdaki resimde görünen (Resim 3) Beyan Giriş/Teşvik Tanımlama İşlemleri menüsünden sigortalıların beyan girişleri (kapıcının aylık çalışma gün sayısı, SGK’ya bildirilecek ücreti yani prime esas kazancı) ve teşvik tanımlamaları yapılır. Bu işlemler tamamlandıktan sonra her aya ait prim takip eden ayın 14’ünde sistem tarafından otomatik olarak tahakkuk ettirilir, ayın 15’inden itibaren de prim SGK’ya ödenebilir, prim ödemesinin ay sonuna kadar yapılması gerekir.

 

Uygulama Kapsamına Giren Konut Kapıcıları

Konut kapıcılığı, 4857 sayılı İş Kanununun 110 uncu maddesine istinaden hazırlan ve 3 Mart 2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Konut Kapıcıları Yönetmeliğinde tanımlanmıştır. Buna göre konut kapıcısı; ana taşınmazın bakımı, korunması, küçük çaptaki onarımı, ortak yerlerin ve döşemelerin bakımı, temizliği, bağımsız bölümlerde oturanların çarşı işlerinin görülmesi, güvenliklerinin sağlanması, kaloriferin yakılması ve bahçenin düzenlenmesi ve bakımı ile benzeri hizmetleri gören kişiyi ifade etmektedir.

Ana taşınmaz ise 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununda, kat mülkiyetine konu olan gayrimenkulün bütünü olarak, kat mülkiyeti de ana yapıya ait bağımsız bölümler üzerinde kurulan mülkiyet hakkı olarak tanımlanmıştır. Örneğin bir apartmanda kaç daire varsa, hepsi için ayrı ayrı kat mülkiyeti hakkı oluşturmaktadır.

Apartman – Konut İşyerinin SGK’ya Kayıt – Tescil İşlemleri

Daha önce SGK’da konut kapıcılığı işinden dolayı SGK’da tescil edilmiş yani işyeri dosyası açılmış ve e-bildirge şifresi alınmış işyerleriyle ilgili olarak herhangi bir işlem yapılmasına gerek yoktur. Daha önce SGK’da açılmış işyeri dosyasından bir süredir herhangi bir sigortalı işçi (kapıcı) bildirimi yapılmamış olması sorun olmaz, tabii uzun süredir bildirim yapılmadığı için işyeri dosyası kanun kapsamından çıkarılmamışsa (kapatılmamışsa).

Eğer SGK’da o apartmanla ilgili olarak daha önce tescil edilmiş (açılmış) herhangi bir işyeri dosyası yoksa o zaman önce SGK’ya işyeri bildirgesi verilerek işyeri dosyası açtırılması ve e-bildirge şifresi alınması gerekir. İşyeri bildirgesi taahhütlü posta yoluyla gönderilebileceği gibi, bunun için apartmanın bulunduğu yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne / Sosyal Güvenlik Merkezine elden de verilebilir. e-Bildirge (e-Sigorta) başvuru ve şifre işlemleri ise e-Devlet üzerinden yapılacaktır.

Normalde 5510 sayılı Kanun uyarınca işyeri bildirgesinin en geç işçi çalıştırılmaya başlandığı gün verilmesi gerekmekle birlikte, 2019/6 sayılı SGK Genelgesi uyarınca kolay işverenlik kapsamındaki konut kapıcılığı işyerlerinin ilk işyeri tesciline ilişkin işyeri bildirgesi sigortalının (kapıcının) çalışmaya başlayacağı ayın sonuna kadar SGK’ya gönderilebilecek veya elden verilebilecektir.

Not: Bu konuyla ilgili işlemler artık e-Devlet üzerinden yapılabilmektedir.

Kapıcının SGK’ya Bildirilmesi İşlemleri

SGK’da işyeri dosyası mevcut olup, bu işyeri dosyasından sigortalı işe girişi verilerek sigortalılığı başlatılmış kapıcıyla ilgili olarak kolay işverenliğe geçiş için yeniden işe giriş bildirgesi verilmesine gerek yoktur. Ancak işe yeni başlayacak kapıcıyla ilgili olarak en geç çalışmaya başlayacağı tarihten bir gün önce internet üzerinden (e-Sigorta kullanıcı adı ve şifresi ile girilecek https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi sayfasından) sigortalı işe giriş bildirgesi verilmesi gerekir. Eğer ilk defa sigortalı kapıcı çalıştırılacağı için yeni işyeri dosyası açtırılacaksa bu durumda kapıcının sigortalı işe giriş bildirgesi internet yerine elden de SGK’ya verilebilir veya taahhütlü posta yoluyla gönderilebilir.

Normalde 5510 sayılı Kanun uyarınca sigortalı işe giriş bildirgesinin istisnai haller hariç en geç işçinin çalıştırılmaya başlandığı günden bir gün önce verilmesi gerekmekle birlikte, 2019/6 sayılı SGK Genelgesi uyarınca kolay işverenlik kapsamında konut kapıcılığı işyerlerinde çalışan sigortalıların (kapıcının) işe giriş bildirgeleri sigortalının çalışmaya başlayacağı ayın sonuna kadar verilebilecektir.

Kolay İşverenlik Uygulamasına Geçiş İşlemleri ve Dikkat Edilecek Hususlar

Konut kapıcılığı olarak tescil edilen veya edilecek olan (işyeri dosyası açılan veya açılacak olan) işyeri işverenleri, e-Sigorta kullanıcı kodu ve şifresiyle girecekleri işveren sisteminde bulunan kolay işverenlik ekranı üzerinden yapacakları Kolay İşverenlik Onay işlemi ile kolay işverenliğe geçebilirler.

Kolay işverenliğe geçiş işlemi sırasında geçiş işverence onaylanmadan önce sistem tarafından aktif sigortalı listesi gösterilerek “İşyerinizin aktif sigortalıları aşağıda liste halinde gösterilmektedir. Listede kayıtlı sigortalılar işyerinizin aktif sigortalıları ise kolay işverenliğe geçiş işlemini onayladıktan sonra beyan giriş ile teşvik tanımlama işlemlerini yapabilirsiniz. Liste de görüntülenen sigortalılardan işyerinizde aktif olarak çalışmayan ya da daha önce işten ayrılışı yapılmış olmasına rağmen halen aktif çalışan listesinde görüntülenen sigortalıların olması halinde kolay işverenliğe geçiş işlemini onaylamadan önce söz konusu sigortalıların işten ayrılışlarının sisteme işlenerek aktif sigortalı listesinden çıkarılması amacıyla işyerinizin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat ediniz. Aksi takdirde kolay işverenliğe geçiş işlemi sonrasında listede kayıtlı tüm sigortalılar için tahakkuk oluşturulacaktır.” şeklinde uyarı mesajı çıkmaktadır.

Bu aşamada ekrana gelen aktif sigortalı listesi dikkatlice kontrol edilmeli, liste gerçeğe uygun ise yani listede gerçekte çalıştırılmakta olan konut kapıcılarının isimleri yer alıyorsa onay verilmelidir.

Eğer onay aşamasında ekrana gelen aktif sigortalı listesinde yer alan isimler gerçek durumla uyuşmuyorsa, yani listede o sırada çalıştırılan konut kapıcılarının isimleri dışında da isimler yer alıyorsa, bu durum daha önce o işyeri dosyasından SGK’ya sigortalı olarak bildirilmiş, ancak daha sonra işten ayrıldığı halde sigortalı işten ayrılış bildirgesi verilmemiş, hatalı verilmiş veya sisteme işlenmemiş, yani sistemden sigorta çıkışı yapılmamış kişiler olmasından kaynaklanmaktadır. Bu durumda kolay işverenliğe geçiş işlemi durdurulmalı, geçiş için herhangi bir onay verilmemeli, önce işyerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurularak işyerinin aktif sigortalı listesinde görüntülenen ancak gerçekte işyerinde (apartmanda) çalışmayan kişilerin sigorta çıkış işlemlerinin yapılması talep edilmeli, müdürlük tarafından bu işlemler tamamlandıktan sonra yukarıda açıklandığı şekilde işveren sisteminde bulunan kolay işverenlik ekranı üzerinden kolay işverenliğe geçiş işlemi onaylanıp geçiş tamamlanmalıdır.

Öte yandan daha önce işe girmiş olup halen çalışmaya devam kişinin sistemde işe girişinin kayıtlı olmaması durumunda, sigortalı işe girişi sisteme tanımlanmadığı sürece kolay işverenliğe geçiş yapılamayacağından, bu durumda sigortalıları bulunan işverenlerin gerekli işe giriş işlemlerinin yapılabilmesi amacıyla işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat etmeleri gerekmektedir.

Aktif Sigortalı Listesi Neden Önemli ?

Kolay işverenliğe geçiş işlemleri sırasında ekrana gelen aktif sigortalı listesinin kabul edilmesi ve bu şekilde kolay işverenliğe geçişin onaylanması halinde, SGK sistemi tarafından aktif sigortalı listesinde yer alan kişiler adına her ay prim borcu tahakkuk ettirileceğinden, yani apartman yönetiminin işveren olarak her ay ödemesi gereken prim tutarı aktif sigortalı listesi esas alınarak hesaplanıp tahakkuk ettirileceğin, bu listenin gerçeğe uygun olması çok önemlidir.

Kolay İşverenliğe Geçişten Sonraki Süreç

Kolay işverenlik kapsamına alınan işyerleriyle ilgili olarak artık SGK’ya aylık prim ve hizmet belgesi verilmeyecek, sistemde yer alan bilgiler esas alınarak ödenecek primler her ay sistem tarafından otomatik tahakkuk ettirilecektir. İşverenler geçiş yaptıkları aya ilişkin olarak da aylık prim ve hizmet belgesi vermeyeceklerdir. Kolay İşverenlik Onay işlemi yapılan aydan bir önceki aya/döneme ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi vereceklerdir. Örneğin; Mart ayı içerisinde kolay işverenliğe geçmiş olan işverenler, eğer vermemişlerse Şubat ayına ait prim belgesini Mart ayının 23’üne kadar verecekler, Mart ayı ve sonraki aylara ilişkin olarak ise herhangi bir prim belgesi vermeyeceklerdir. Dolayısıyla kolay işverenlik uygulamasına geçişten önceki dönemlere ait işlemler ise eski uygulamaya ve mevzuata tabi olacaktır.

Kolay İşverenliğe Geçtikten Sonra Geri Dönüş Yok

Eğer SGK daha sonra uygulamada herhangi bir değişiklik yapmazsa, kolay işverenliğe geçen işyerleri için artık herhangi bir geri dönüş yani eski sistem dönüş mümkün değildir.

Prime Esas Kazanç ve Çalışma Gün Sayısı Beyan – Değişiklik ve Düzeltme İşlemleri

Kolay işverenlik kapsamında SGK’ya bildirilen konut kapıcıları ile ilgili olarak SGK’nın sistemi tarafından otomatik olarak hesaplanacak ve tahakkuk ettirilecek prim tutarları için apartman yönetimi tarafından o sigortalıyla ilgili olarak işveren sistemi (https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi) üzerinden yapılmış olan gün ve kazanç beyanı esas alınacaktır.

Beyan edilen gün ve kazançlarda herhangi bir değişiklik yapılmadığı sürece her ay prim tutarı aynı beyan esas alınarak sistem tarafından tahakkuk ettirilecektir. Sigortalı prime esas kazancı, alt sınır (brüt asgari ücret) ile üst sınır (alt sınırın yedibuçuk katı) arasında olmak üzere işveren tarafından sigortalının prime tabi gerçek brüt ücreti üzerinden beyan edilecektir.

Beyana ilişkin Ücret alanına sigortalının günlük sigorta primine esas kazanç tutarının, beyan edilen günle (kapıcının aylık çalışma gün sayısı ile) çarpımı sonucunda bulunan toplam tutar girilecektir.

Sigortalının çalışma gün sayısı veya prime esas kazancıyla beyanda değişiklik yapılması halinde, beyan değişikliği ayın 14’ünden sonra yapılmışsa değişikliğin yapıldığı ay ve ondan sonraki aylar için tahakkuk edecek sigorta primi değiştirilmiş beyan dikkate alınarak hesaplanacaktır.

Ayın 14’üne kadar yapılacak beyan değişiklilerinde ise yeni beyan önceki ay için tahakkuk edecek prim hesabında da dikkate alınacaktır. Örneğin; 1 Mart – 14 Mart arasında yapılmış olan beyan değişikliği Şubat ayını da kapsayacak, 14’ünden sonra yapılacak beyan değişikliği ise Mart ve sonraki aylar için dikkate alınacaktır.

Kapıcıya prim ve ikramiye ödenmesi halinde, buna göre sigortalının kazancıyla ilgili beyan girişi yapılacak, bu beyan girişinden sonraki ilk prim tahakkukunda bu prim ve ikramiye toplamı sistem tarafından dikkate alınacak, ancak sonraki aylarda ikramiye ödemesi yapılmadığı durumlarda beyan buna göre güncellenecektir. Eğer bu güncelleme yapılmazsa sistem tarafından sonraki aylarda yapılacak prim tahakkukunda da sisteme girilmiş olan prim ve ikramiye tutarları dikkate alınacaktır.

İşverenlerce sigortalıların gün ve kazançlarına ilişkin yapılacak her türlü düzeltme işlemi (iptal/ek/asıl) e-Bildirge v.2 programı vasıtasıyla gerçekleştirilebilecektir. Ancak, yasal süresi henüz geçmemiş aylara ilişkin yapılacak düzeltmeler ilgili dönemi takip eden ayın 21 inden 23 üne kadar yapılabilecektir.

İşverence Beyan Girişi Yapılmamışsa Ne Olacak ?

İşverenlerce kolay işverenliğe geçiş sonrasında işyerinde çalışan aktif sigortalıların beyanları güncellenmediği sürece;

– Bir önceki ayda bildirimi bulunan aktif sigortalıların beyan gün ve kazançlarına ilişkin tanımlama otomatik olarak 30 gün üzerinden, teşviksiz ve bir önceki ayda bildirim yapılan belge türü üzerinden oluşturulacaktır.

– Bir önceki ayda bildirimi bulunmayan aktif sigortalılar için ise 01 belge türünden (emekli sigortalılar için 02 belge türünden) 30 günlük teşviksiz olarak beyan oluşturulacaktır.

Kolay işverenliğe geçiş işlemleri sonrasında işe alınan her bir sigortalı için işe girişin yapıldığı ayın sonuna kadar beyan girişinin yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde, sigortalıların beyanı 30 gün ve aylık brüt asgari ücret üzerinden otomatik olarak oluşturulacak ve beyan işverence güncellenmediği sürece sonraki aylarda otomatik prim tahakkukları 30 gün ve brüt asgari ücret üzerinden yapılacaktır.

Eksik Gün Bildirim İşlemleri

Sigortalının beyan edilen gün sayısından daha az çalışması olan ayla ilgili olarak (örneğin sigortalının istirahat alması), her ayın tahakkuku sistem tarafından takip eden ayın 14. gününde oluşturulduğundan, ayın 14’üne kadar yapılacak eksik gün girişleri bir önceki ayı kapsayacak, ayın 14’ünden sonra yapılacak eksik gün girişleri ise yalnızca içinde bulunulan ayı kapsayacaktır.

Örneğin; Mart ayının 14’üne kadar yapılan eksik gün bildirimi Şubat ayını da kapsayacak, 14’ünden sonra yapılacak eksik gün bildirimi ise Şubat ayını değil sadece Mart ayını kapsayacak yani Mart ayı için tahakkuk edecek sigorta priminin hesabında sistem tarafından dikkate alınacaktır. Dolayısıyla tahakkuku oluşturulmuş aylara ilişkin olarak geriye dönük eksik gün girişi yapılaması mümkün değildir.

Aynı şekilde, sisteme kaydedilmiş olan eksik gün girişleri eksik gün başlangıç tarihini takip eden ayın 14. gününe kadar (bu tarih dahil) işveren tarafından silinebilmekte, bunun dışında tahakkuku oluşturulmuş aylara ilişkin eksik gün girişleri silinememektedir. Eğer eksik gün nedeni hatalı olarak girilmişse, bu yolla silme veya düzeltme işlemi yapılabilir.

Burada dikkat edilmesi gereken en önemli konu, sigortalı için SGK’ya beyan edilen çalışma gün sayısında herhangi bir değişiklik yok, sadece o ay için eksik çalışma varsa, bu durumda beyan edilen gün sayısı değiştirilmeyecek, sisteme sadece eksik gün girilecektir. Örneğin; sigortalının çalışma gün sayısı sistemden beyan edilirken, işyerinde ayda 30 günden az çalıştığı için sisteme gün sayısı 30 günden az mesela 25 gün olarak girilmiş ve sigortalı her ay 25 gün çalışıyorsa, bu sigortalıyla ilgili olarak sisteme her ay eksik gün girilmesi gerekmez.

Sadece 30 günden az çalışma nedenini gösteren belgelerin saklanması yeterlidir. Eğer bu işçi herhangi bir ayda 5 günlük istirahat raporu alırsa, rapor aldığı günler için kendisine ücret de ödenmezse, bu durumda o ay için sigortalı adına sisteme 5 günlük eksik gün girilmesi gerekir ve o aya ait sigorta primi de 20 gün üzerinden tahakkuk eder.

Sisteme eksik gün girildiğinde, eksik gün başlangıç ve bitiş tarihi arasındaki gün sayısı, o sigortalıyla ilgili olarak işveren tarafından beyan edilmiş olan çalışma gün sayısından düşülmekte, kalan gün sayısı üzerinden sigorta primi hesaplanıp tahakkuk ettirilmektedir.

Örneğin; sigortalı için aylık çalışma gün sayısı işveren tarafından 25 gün olarak beyan edilmiş, Mart ayı için de 16/3/2020-20/3/2020 tarihleri arası için sisteme eksik gün girilmişse, Beyan Gün Sayısı-Eksik Gün Sayısı=Aktif Çalışılan Gün Sayısı şeklinde yani 25 – 5 = 20 şeklinde hesaplama yapılacak ve sistem tarafından o sigortalı için 2020/Mart ayına ilişkin sigorta primi 20 gün üzerinden hesaplanacaktır.

Eksik gün ayın tamamı için (örneğin Mart ayı için 01/3/2020-31/3/2020 şeklinde) girilmişse bu durumda sistem tarafından Mat ayı için o sigortalı adına herhangi bir sigorta primi tahakkuk ettirilmeyecektir.

Öte yandan eksik gün bildirim nedenlerine ait belgelerin SGK’ya gönderilmesi/verilmesi gerekmemekle birlikte, SGK tarafından istenmesi halinde ibraz edilmek üzere saklanması gerekmektedir.

Primlerin Tahakkuku ve Ödenmesi

Normalde işyerlerinde çalışan sigortalılarla ilgili ödenmesi gereken sigorta primleri, işyerlerinden verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde yer alan bilgilere istinaden SGK tarafından tahakkuk ettirilmektedir. Ancak kolay işverenlik kapsamındaki işyerleri için prim belgesi verilmediğinden, bu işyerlerinde çalışan sigortalılarla ilgili olarak SGK’ya ödenmesi gereken sigorta primleri ilgili ayı takip eden ayın 14. gününde yani her ayın tahakkuku takip eden ayın 14. gününde sistem tarafından otomatik olarak oluşturulmaktadır. Sistem; o işyerine ait aktif sigortalı listesini, sigortalıların prime esas kazanç tutarlarını ve prim gün sayılarını esas alarak prim tahakkuk işlemini gerçekleştirmektedir.

Kolay İşverenlik uygulaması kapsamında otomatik olarak oluşturulan aylık prim ve hizmet belgelerine ilişkin Tahakkuk Fişi ve Sigortalı Hizmet Listeleri e-Bildirge v.2 uygulamasından görüntülenebilmektedir.

Prim ödemesinin ise takip eden ayın 15’inden sonuna kadar yapılması gerekmektedir. Örneğin; 2020/Şubat ayına ait sigorta priminin 15 Mart’tan itibaren ay sonuna kadar yani en geç 31 Mart 2020 tarihinde ödenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla Şubat ayına ait sigorta primi 15 Mart’tan önce ödenemeyeceği gibi (çünkü ödenecek prim tutarı bu tarihten önce banka sisteminde görünmeyecektir), 31 Mart’tan sonra ödenmesi halinde de gecikme zammı ve cezası uygulanacaktır.

Prim ödemeleri banka yoluyla, yasal ödeme süresi geçmemiş prim borçları için “25-SSK Prim Kodu” ile yasal ödeme süresi geçmiş prim borçları içinse “22-Geçmiş Dönem Kodu” ile ödenebilecektir.

Kapıcının İşten Ayrılması Halinde Yapılacak İşlemler

Konut kapıcısı olarak çalışan sigortalının çalışmasının sona ermesi yani işten çıkması veya çıkarılması, emeklilik talebinde bulunması veya ölümü halinde sigortalılığı sona ereceğinden, sigorta çıkış işlemi için sigortalılığın sona erdiği tarihten itibaren 10 gün içerisinde SGK’ya Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi 4-A B verilmesi gerekmektedir.

Bu bildirge 10 günlük süre geçtikten sonra verilmiş olmakla birlikte, çalışmanın sona erdiği ayı takip eden ayın sonuna kadar verilmiş olması halinde SGK tarafından denetime verilmeden işleme alınacak, ancak bildirgenin çalışmanın sona erdiği ayı takip eden aydan sonra verilmesi halinde SGK tarafından o işyeriyle ilgili inceleme yapılacak ve sonucuna göre karar verilecektir.

Yeni Sistem Devreye Girince Belge Verilmeyecek

Kolay işverenlik başvuru ve giriş programları işletime alındığında yani yeni sistem devreye girdiğinde, konut kapıcılığı işyerlerinde çalışanlarla ilgili işyeri tescili için verilmesi gereken işyeri bildirgesi, sigortalılığı başlatmak için verilmesi gereken sigortalı işe giriş bildirgesi, sigorta çıkışı için verilmesi gereken sigortalı işten ayrılış bildirgesi artık SGK’ya verilmeyecek, bu konudaki bildirimler sistem üzerinden yapılacaktır.

İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirimi İşlemleri

Kolay işverenlik kapsamında konut kapıcılığı işyerlerinde çalışan sigortalının iş kazası geçirmesi halinde, SGK’ya 3 (üç) iş günü içerisinde iş kazası bildirimi yapılması gerekir. Aynı şekilde sigortalının meslek hastalığına yakalandığının öğrenilmesi halinde SGK’ya 3 (üç) iş günü içerisinde meslek hastalığı bildirimi yapılması gerekir.

Kapıcının Bir Başka Yerde Sigortalı Çalışıyor Olması

SGK mevzuatına göre, bir kişinin aynı anda birden fazla işyerinde çalışmasına engel biri durum olmadığı gibi, farklı işverenlere ait birden fazla işyerinde çalışan kişinin birbirinden bağımsız olarak her işyerinden sigortalı olarak gösterilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla apartmanda çalışan kapıcının aynı anda başka apartmanlarda veya işyerlerinde çalışması ve oralardan sigortalı olarak gösteriliyor olması durumu değiştirmeyeceğinden, bu kapıcının o apartmandaki günlük çalışma süresi veya haftalık – aylık çalışma sün sayısı ve kendisine ödenen brüt ücret dikkate alınarak SGK’ya bildirilmesi gerekmektedir. 

Saat hesabı üzerinden kısmi süreli veya part-time çalışan kişinin SGK’ya çalışma gün sayısının nasıl hesaplanacağı, Sigortalılık Açısından Kısmi Süreli (Part Time) Çalışma – Çağrı Üzerine Çalışma ve SGK’ya Bildirim başlıklı yazıda açıklanmıştır. Günlük çalışma süresi 5 saati geçmiyorsa, bu durumda aylık çalışma saati toplamı 7,5’a (yedi buçuğa) bölünüp, çıkan küsurat tama iblağ edilerek kapıcının SGK’ya aylık kaç gün üzerinden bildirileceği hesaplanabilir.

Aynı şekilde kapıcının Tarım Bağ-Kur, isteğe bağlı sigorta, 2925 SSK Tarım, Ek-5 Tarım sigortalısı olması da durumu değiştirmez, bu kapıcının çalıştığı apartman yönetimi tarafından sigortalı gösterilmesi gerekir.

Konut Kapıcılığı İşyerlerinde Çalışanların Prim Oranları ve Prim Tutarları

Kolay işverenlik kapsamında çalıştırılan konut kapıcıları normal işyerlerinde çalıştırılan işçilerle aynı şartlara tabi olduğundan, bunlar için SGK’ya beyan edilen prime esas kazanç üzerinden toplam yüzde 37,5 oranında sigorta primi alınır. Bunun yüzde 15’i sigortalı (kapıcı) hissesidir. Eğer kapıcı emekli ve sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışıyorsa bu durumda yüzde 32 üzerinden prim alınır, bunun yüzde 7,5’i sigortalı hissesidir.

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi Verilmeyecek

Konut kapıcılarının ücretlerinden gelir ve damga vergisi kesilmediğinden, dolayısıyla bunlar için vergi dairesine muhtasar beyanname verilmesi gerekmediğinden, aynı şekilde kolay işverenliğe geçmiş işyerleriyle ilgili olarak SGK’ya aylık prim ve hizmet belgesi verilmesi gerekmediğinden, dolayısıyla muhtasar ve prim belgesinin muhtasar ve prim hizmet beyannamesi adı altında tek belgede birleştirilmesi uygulaması bu işyerlerini kapsamamaktadır.

Kapıcıya AGİ Ödenmesi Gerekir mi ?

Yukarıda belirtildiği üzere, konut kapıcılarına ödenen ücret gelir vergisine tabi olmadığından, yani bunlara ödenen ücretten gelir vergisi kesintisi yapılmadığından, bunlara AGİ (asgari geçim indirimi) de ödenmez.

Asgari ücretle çalışan bir kapıcıya ödenecek net ücretin nasıl hesaplanacağı Kapıcılara Ödenecek Net Asgari Ücret ve İşverene Maliyeti başlıklı yazıda açıklanmıştır.

Kolay İşverenlik Kapsamındaki İşyerlerine Uygulanacak Cezalar

Kolay işverenlik kapsamına giren konut kapıcılığı işyerlerinde;

– İşe başlayan kapıcının sigortalı bildiriminin, işverence çalışmanın başladığı ayın sonuna kadar SGK’ya yapılmaması yani sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmemesi halinde, işverene her bir sigortalı için Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında aylık brüt asgari ücret tutarında,

– Sigortalının işten ayrılması halinde ise sigortalı işten ayrılış bildirgesinin sigortalılığın sona erdiği tarihi takip eden 10 gün içinde SGK’ya verilmemesi halinde 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi kapsamında asgari ücretin onda biri tutarında,

– SGK denetmenleri veya müfettişleri tarafından apartmana ait kayıt ve belgeler incelenmek üzere talep edildiği halde 15 gün içerisinde istenilen kayıt ve belgelerin eksiksiz ibraz edilmemesi halinde, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında,

idari para cezası uygulanır.

 

PAYLAŞ :