ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ
26.12.2021
ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ
31.12.2021 TARİHİNDE SONA ERİYOR
7349 sayılı Kanunla vergi kanunlarında aşağıdaki konularda değişiklikler yapıldı.
Asgari Geçim İndirimi kaldırılmıştır.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 32 nci maddesi uyarınca Ücretin gerçek usûlde vergilendirilmesinde asgarî geçim indirimi uygulanmaktaydı.
Asgarî geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için % 50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10'u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için % 7,5, üçüncü çocuk için %10, diğer çocuklar için % 5'i olarak belirlenmişti.
Asgarî geçim indirimi, belirlenen tutar ile GVK 103 üncü maddedeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanmakta ve mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde ise iade yapılmamaktaydı.
Hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretlerinin gelir vergisinden istisna tutulmuş olması nedeniyle Asgari Geçim İndirimine ilişkin düzenleme 1/1/2022 tarihinden itibaren yapılan ücret ödemelerine uygulanmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.
* * *
|
Asgari Geçim İndirimi (AGİ) 2021 Hesaplama 01.01.2021 - 31.12.2021 |
|
| Medeni Durum | Aylık Tutar |
| Bekar | 268,31 TL |
| Evli eşi çalışmayan | 321,98 TL |
| Evli eşi çalışmayan 1 çocuklu | 362,22 TL |
| Evli eşi çalışmayan 2 çocuklu | 402,47 TL |
| Evli eşi çalışmayan 3 çocuklu | 456,13 TL |
| Evli eşi çalışmayan 4 çocuklu | 456,13 TL |
| Evli eşi çalışmayan 5 çocuklu | 456,13 TL |
| Evli eşi çalışan | 268,31 TL |
| Evli eşi çalışan 1 çocuklu | 308,56 TL |
| Evli eşi çalışan 2 çocuklu | 348,81 TL |
| Evli eşi çalışan 3 çocuklu | 402,47 TL |
| Evli eşi çalışan 4 çocuklu | 429,30 TL |
| Evli eşi çalışan 5 çocuklu | 456,13 TL |
SIKÇA SORULAN SORULAR / CEVAPLAR
"Asgari Ücret Tespit Komisyonunun, uygulanacak asgari ücret tutarlarını belirlemesinden sonra, buna bağlı olarak uygulanacak asgari geçim indirimi tutarları değişmiştir.
İndirimin uygulamasında "çocuk" tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, "eş" tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade etmektedir."
Bir işçinin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücreti;
01/01/2021 - 31/12/2021 tarihleri arasında 119,25 Türk Lirası olarak tespit edilmiştir.
Asgari ücretin aylık brüt tutarı da 3.577,50 TL ’dir.
Asgari Geçim İndirimi hesaplamalarında asgari ücretin yıllık brüt tutarı, işçinin medeni durumu ve çocuk sayısı dikkate alınarak belirlenir.Asgari Geçim İndirimi(AGİ), 16 yaşından büyük olan çalışanların asgari geçimini sağlayacak bölümünün gelirinden düşürülerek vergi dışı bırakılmasıdır. Yani kazanılan gelirin bir kısmının istisnaya tabi tutulmasıdır. AGİ her yıl hesaplanarak güncellenen bir değerdir.
İşçinin kendisi için %50
Çalışmayan ve herhangi bir gelir elde etmeyen eş için %10
Çocukların her biri için ilk iki çocuk % 7,5
ÜÇÜNCÜ ÇOCUK İÇİN % 10
(6645 Sayılı Kanunun 8. Maddesi ile ilave edilmiştir. Yürürlük 01.05.2015)
ve diğer çocuklar için % 5
Şeklinde hesaplanmaktadır.
Burada çocuklardan anlaşılması gereken durum ise;
- Mükellefle birlikte oturan,
- Mükellef tarafından bakılan(nafaka verilen, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle oturanlar dahil)
18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış olan çocukları ifade ettiğidir.
Asgari Geçim İndirimden Kimler Yararlanır?
1-Ücretleri gerçek usulde vergilendirilen tam mükellef gerçek kişiler (Diğer bir ifade ile ücretleri tevkif suretiyle vergilendirilen tam mükellef kişiler)
2-Tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirlerini yıllık beyanname ile bildirenler.
3-Gelir Vergisi Kanununun 61. maddesi kapsamında ücret kapsamında değerlendirilen ücret geliri elde edenler(Örneğin kurumların yönetiminde görevli olanlar).
Eşlerin her ikisinin de ücretli olması durumunda
asgari geçim indirimi uygulamasında
çocukları hangi eş bildirecektir?
Asgari geçim indirimi uygulamasında eşlerin her ikisinin de ücretli olması halinde çocuklar yalnızca sosyal güvenlik yönünden tabi oldukları eşin bildirimine dâhil edilecektir.
Asgari geçim indiriminden kimler yararlanamaz?
Asgari geçim indiriminden;
• Ücretleri diğer ücret kapsamında vergilendirilen hizmet erbabı
Bunlar;
a) Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar.
b) Özel hizmetlerde çalışan şoförler.
c) Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri.
d) Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar.
e) Gerçek ücretlerinin tespitine imkân olmaması sebebiyle, Danıştay'ın müspet mütalaasıyla, Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar.
• Ücret geliri elde etmeyen diğer gerçek kişiler.
• Dar mükellefiyet kapsamında ücret geliri elde edenler. (İkametgâhı Türkiye'de olmayan ve bir takvim yılında 6 aydan az süre ile Türkiye'de ikamet edenler)
• Başka bir kanun hükmü (3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu, 4490 Sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu, 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu vb.) uyarınca ücretlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayanlar yararlanamazlar.
İLGİLİ YASAL MEVZUAT
5615 sayılı Yasanın 2 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun mülga 32 inci maddesi, başlığıyla birlikte yeniden düzenlenerek, 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren “ASGARİ GEÇİM İNDİRİMİ MÜESSESESİ” getirilmiştir.
Türkiye uygulamasında asgari geçim indirimi (AGİ), sadece gerçek usulde vergilendirilen ücret gelirleri için uygulanmaktadır. Diğer taraftan, AGİ ile birlikte gerçek ücret geliri elde edenler için uygulanmak olan “ücretlerde vergi indirimi” kaldırılmıştır.
GVK’nın 32. maddesine göre asgarî geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının;
i- Mükellefin kendisi için %50’si,
ii- Çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için %10’u,
iii- Çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için %7,5, üçüncü çocuk için %10, diğer çocuklar için %5’i
olarak belirlenmiştir. İndirim tutarının tespitinde mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medeni hali ve aile durumu esas alınmaktadır. İndirim, yukarıdaki oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birisinin gelirine uygulanır. Boşananlar için indirim tutarının hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınmaktadır.
İndirimin uygulamasında "çocuk" tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dahil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları, "eş" tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade etmektedir.
Gelirin kısmî döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınmaktadır. Asgarî geçim indirimi, bu fıkraya göre belirlenen tutar ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddedeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanmaktadır.
Ayrıca, Bakanlar Kurulu, indirim konusu yapılacak toplam tutarın asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması şartıyla yasada belirtilen asgari geçim indirimi oranlarını artırmaya veya kanuni oranına kadar indirmeye yetkilidir. Bugüne kadar Bakanlar Kurulu, bu yetkisini kullanmamıştır.
Asgari geçim indirimine ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığınca çıkarılan ve 04/12/2007 tarih ve 26720 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 265 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmıştır.
Diğer taraftan, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5904 sayılı Kanunun 2’nci maddesiyle, GVK’nun 32 inci maddesine eklenen hüküm ile ücretlerin vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra, varsa teşvik amaçlı diğer indirim ve istisnalar dikkate alınacaktır.
Yapılan bu değişikliğin uygulamasına ilişkin olarak Maliye Bakanlığı’nca çıkarılan 272 seri No.lu GVK Genel Tebliğinde de açılandığı üzere, gelir vergisi stopajı teşviki öngörülen yerlerde ücretli olarak çalışan işçilerin ücret gelirleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, öncelikle 265 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde hesaplanan asgari geçim indirimi mahsubu yapılacak olup bu mahsup uygulandıktan sonraki tutar, ilgili kanunlarda yer alan teşvik amaçlı indirim ve istisna uygulamasında dikkate alınacaktır.
Asgari geçim indirimi, 16 yaşından büyük ve sanayi kesiminde çalışan işçiler için uygulanan ve ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan, asgari ücretin yıllık brüt tutarı üzerinden hesaplanmakta ve dönem içinde asgari ücrette yapılan değişiklikler asgari geçim indirimine etki etmemektedir.
2018 yılında 7103 sayılı Kanunun 6’ncı maddesi ile GVK’nın 32’inci maddesine aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“(Ek fıkra: 21/3/2018-7103/6 md.) Net ücretleri, bu Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarife nedeniyle bu maddedeki esaslara göre sadece kendisi için asgarî geçim indirimi hesaplanan asgarî ücretlilere, içinde bulunulan yılın Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin (ilgili yılda geçerli asgarî ücretin dönemsel olarak farklı tutarlarda belirlenmiş olması halinde, yeni asgarî ücretin geçerli olduğu aylar için artışın uygulandığı ilk aydaki ücret üzerinden Kanunun 103 üncü maddesinde yer alan tarifenin ilk dilimindeki oran baz alınarak hesaplanan net ücretin) altında kalanlara, bu tutar ile bu tutarın altında kalındığı aylara ilişkin olarak aylık hesaplanan net ücreti arasındaki fark tutar, ücretlinin asgarî geçim indirimine ayrıca ilave edilir.
Bu fıkrada geçen net ücret, yasal kesintiler sonrası ücret tutarına asgarî geçim indiriminin ilavesi sonucu oluşan ücreti ifade eder.”
Bu düzenleme ile asgari ücretlilerin yıl içerisinde GVK’nın 103’üncü maddesinde artan oranlı vergi tarifesi nedeniyle tarifenin ikinci dilimine geçmeleri nedeniyle daha fazla gelir vergisi ödemeleri sonucunda ücretlerinde yıl içerisinde meydana gelen azalma ortadan kaldırılmıştır.
PAYLAŞ :
